«Ο πόλεμος είναι ειρήνη», «η ελευθερία είναι σκλαβιά», «η άγνοια είναι δύναμη».
Αυτά είναι τα τρία συνθήματα του «Μεγάλου Αδερφού», του αρχηγού του Κόμματος της Ωκεανίας, μιας εκ των τριών αυτοκρατοριών που κυριαρχούν στον κόσμο και βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο. Ο Μεγάλος Αδερφός είναι πανταχού παρών.
Βλέπει τους πάντες σε κάθε προσωπική τους στιγμή, αλλά κανένας δεν μπορεί να τον δει. Κάθε ελευθερία καταπατάται. Οι «προλετάριοι» όπως χαρακτηρίζονται οι πολίτες νιώθουν απέχθεια για τους ξένους και αγάπη για τον Μεγάλο Αδελφό. Όποιος τολμά έστω και να σκεφτεί ενάντια στο Κόμμα και τις θέσεις του, τιμωρείται. Ο έρωτας δεν είναι τίποτα παρά ένας τρόπος αναπαραγωγής. Κάθε πτυχή της ιστορίας που δεν συμφέρει το Κόμμα, διαγράφεται.
Φωτογραφίες, έγγραφα και «προδότες» καταστρέφονται. Φανταστικές ιστορίες ανύπαρκτων προσώπων διαρρέονται στον Τύπο για να ενισχύουν την αγάπη των πολιτών για το απολυταρχικό κράτος στο οποίο ζουν. Ο μοναδικός άνθρωπος που αντιδρά και αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, τολμά να κάνει δυο αδιανόητα πράγματα για την κοινωνία της Ωκεανίας. Σκέφτεται και ερωτεύεται.
Αυτό είναι το δυστοπικό απολυταρχικό καθεστώς του βιβλίου «1984» που έγραψε ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τζορτζ Όργουελ λίγο πριν να πεθάνει. Από την πρώτη μέρα που εκδόθηκε στις 8 Ιουνίου 1949 θεωρήθηκε λογοτεχνικό αριστούργημα.
Μεταφράστηκε σε 65 γλώσσες και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα. Έχει χαρακτηριστεί ως μανιφέστο ενάντια στα απολυταρχικά καθεστώτα και μια προφητεία για την πραγματική πολιτική και κοινωνική κατάσταση. Πρόκειται για ένα βιβλίο-σταθμό του 20ου αιώνα.
Πέρα από την προσφορά του στη λογοτεχνία και την πολιτική σκέψη, εισήγαγε όρους, όπως ο Μεγάλος Αδελφός, η Αστυνομία Σκέψης και η Διπλή Σκέψη, που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα.
Το βιβλίο που «αποτελείωσε» τον Όργουελ
Την ιδέα για την ιστορία του βιβλίου «1984» τη σκέφτηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου που διήρκεσε από το 1936 έως το 1939. Ο Όργουελ είχε εισέλθει στη δημοκρατική πολιτοφυλακή. Πολέμησε και τραυματίστηκε. Όμως, η ιδέα του πήρε μια ολοκληρωμένη μορφή μετά τη Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943, στην οποία συμμετείχαν ο Αμερικανός Πρόεδρος Φράνκλιν Ρούζβελτ, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Ιωσήφ Στάλιν. Από το 1942 ο Όργουελ εργαζόταν για την εφημερίδα Observer και ένας συνεργάτης του, ο Ισαάκ Ντέουτσερ είχε πει πως «ο Όργουελ ήταν πεπεισμένος ότι ο Στάλιν, ο Τσώρτσιλ και ο Ρούσβελτ σχεδίαζαν να διαιρέσουν τον κόσμο στα τρία σε αυτή τη διάσκεψη».
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μια βόμβα έπεσε στο διαμέρισμά του και το κατέστρεψε. Λίγους μήνες μετά τη λήξη του πολέμου, ο Όργουελ έχασε τη σύζυγό του, Ιλέιν. Ο οργανισμός της αντέδρασε στην αναισθησία που της έκαναν κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης ρουτίνας. Ο Όργουελ έμεινε χήρος και έπρεπε να μεγαλώσει μόνος του τον Ρίτσαρντ, το αγοράκι που είχαν υιοθετήσει. Περιφερόταν από κατάλυμα σε κατάλυμα της περιοχής Ίσλινγκτον του Λονδίνου. Το 1944 ολοκλήρωσε το βιβλίο του «Η Φάρμα των ζώων» που τον έκανε πλούσιο και διάσημο. Όμως, ο Όργουελ δυσανασχετούσε με την ξαφνική αναγνωρισιμότητα.
Του ζητούσαν να διδάξει και να γράψει περισσότερα κείμενα. Ο Όργουελ το μόνο που ήθελε ήταν να απομονωθεί. Δούλευε ασταμάτητα για να μη σκέφτεται και για να «πνίξει» με κάποιον τρόπο την απώλεια της γυναίκας του. Μόνο το 1945, έγραψε περισσότερες από 110 χιλιάδες λέξεις για διάφορες εφημερίδες, μεταξύ των οποίων ήταν και 15 κριτικές βιβλίων για την εφημερίδα Observer. Ο εκδότης της εφημερίδας, Ντέιβιντ Άστκορ, με τον οποίο είχε αναπτύξει φιλική σχέση του προσέφερε το εξοχικό του στο νησί Τζούρα της Σκωτίας για να ξεφύγει και να ξεκουραστεί. Ο Όργουελ δεν ήταν καλά στην υγεία του. Ωστόσο, αποφάσισε να πάει.
Κατά διαστήματα πήγαινε για ψάρεμα και εξερεύνηση του νησιού με τον γιο του, την νταντά και μερικούς φίλους. Όσο περνούσε ο χρόνος η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν. Έβηχε συνεχώς. Ωστόσο, συνέχιζε να γράφει μανιωδώς. Όμως, δεν ήταν ικανοποιημένος. «Ένα ένα χάλι. Περίπου τα 2/3 πρέπει να ξαναγραφτούν από την αρχή», έλεγε στα τέλη του Οκτωβρίου 1947. Λίγες μέρες αργότερα, δεν μπορούσε να σηκωθεί από το κρεβάτι.
Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με φλεγμονή στους πνεύμονες. Τελικά, διαγνώστηκε με φυματίωση. Ο Όργουελ έστειλε ένα γράμμα στον εκδότη του Άστορ και παραδέχτηκε ότι ένιωθε πολύ άρρωστος και πως έπρεπε να πάει νωρίτερα στον γιατρό, αλλά δεν το έκανε γιατί ήθελε να προχωρήσει με τη συγγραφή του βιβλίου του. Ωστόσο, εκείνη την εποχή δεν υπήρχε θεραπεία για τη φυματίωση. Οι γιατροί συνιστούσαν υγιεινή διατροφή και καθαρό αέρα. Υπήρχε μόνο ένα πειραματικό φάρμακο που περιείχε την ουσία στρεπτομυκίνη. Παρόλο που το φάρμακο προκαλούσε παρενέργειες, όπως απώλεια μαλλιών, πρήξιμο στον λαιμό και εξανθήματα στο δέρμα, τρεις μήνες μετά τη χορήγησή του τα συμπτώματα της φυματίωσης άρχισαν να υποχωρούν. «Το φάρμακο έκανε δουλειά.
Ήταν σαν να βυθίζεις ένα πλοίο για να ξεφορτωθείς τα ποντίκια, αλλά αξίζει αν έχει αποτελέσματα», έγραφε σε γράμμα προς τον εκδότη του. Ο Όργουελ επέστρεψε στο σπίτι και συνέχισε να γράφει από το κρεβάτι. «Παλεύω να τελειώσω αυτό το «ματωμένο» βιβλίο. Είναι για την πιθανή κατάσταση των πραγμάτων, αν ο ατομικός πόλεμος δεν τελειώσει». Και αυτή ήταν μια από τις ελάχιστες αναφορές που είχε κάνει για το περιεχόμενο του βιβλίου του πριν να δημοσιευτεί. Τον Οκτώβριο του 1948 το κείμενο είχε ολοκληρωθεί, αλλά χρειαζόταν να ξαναγραφτεί καθαρά και χωρίς λάθη. Η κατάσταση της υγείας του άρχισε και πάλι να επιδεινώνεται.
Παρόλο που κάποιοι φίλοι του προσφέρθηκαν να τον βοηθήσουν, εκείνος ήθελε να το κάνει μόνος του. Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου το είχε ολοκληρώσει. Ο Όργουελ έφυγε από το νησί και πήγε σε ένα σανατόριο στο Κοτσγουόλντς στην Αγγλία. ‘Έπρεπε να είχα έρθει τουλάχιστον δυο μήνες νωρίτερα, αλλά ήθελα να τελειώσω αυτό το βιβλίο πρώτα». Τον Ιούνιο του 1949 το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Αγγλία και έγινε αμέσως ανάρπαστο. Ακόμη και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε πει στον γιατρό του ότι το διάβασε δύο φορές. Λίγους μήνες αργότερα, παντρεύτηκε τη Σόνια Μπράουνγουελ σε ένα δωμάτιο στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λονδίνου. Αυτή ήταν μια από τις τελευταίες ευτυχισμένες στιγμές του.
Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1950 σε ηλικία 47 ετών.
Δείτε σε ένα βίντεο 9 λεπτών την ιστορία του βιβλίου «1984» όπως αποδόθηκε στην ομώνυμη ταινία:
Επεξεργασία Τριαντάφυλλος Χαραλάμπους αναδημοσίευση από Πηγή
